Kun je porno van internet verwijderen?

De Britse premier Cameron wil een pornofilter op internet. Dat gaat alleen uit bij wie er expliciet om vraagt. Cameron hoopt zo de seksualisering van de samenleving tegen te gaan.

Internetporno vormt ‘een direct gevaar voor onze kinderen’, waarschuwt Cameron. Maar Nederlandse jongeren gaan niet steeds ‘losser’ om met seks, aldus onderzoek van Rutgers WPF en Soa Aids Nederland onder een representatieve groep van bijna vijfduizend jongeren. De gemiddelde hedendaagse jongere tongzoent voor het eerst rond zijn 14de, seks volgt rond de 17de verjaardag. Vergeleken met een peiling uit 2006 zien de onderzoekers ‘nauwelijks verschuivingen in het percentage 12- tot 17-jarigen dat ervaring heeft met diverse vormen van seks’.

Dat jongeren niet alle remmen losgooien, blijkt ook uit het aantal tienermoeders: dat bereikte vorig jaar de laagste stand ooit. Ter vergelijking: in Groot-Brittannië is het aantal tienermoeders bijna vijf keer zo hoog. Volgens experts is het Nederlandse succes onder meer te danken aan de tolerante houding van ouders bij de seksuele ontdekkingstocht van hun kinderen.

Nederlandse jongeren kijken ook niet meer porno dan vroeger. Alleen het medium verandert: minder boekjes en films, meer internet. Er is ook geen bewijs dat seksueel expliciete media-uitingen leiden tot excessen zoals groepsverkrachtingen, aldus het rapport Jeugdige daders van ernstige groepszedendelicten van De Waag en Het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving. ‘Historisch onderzoek laat zien dat ook in de Renaissance en in de 20ste eeuw groepszedendelicten voorkwamen, en dat de prevalentie, de kenmerken van de delicten en de jeugdige daders zoals toen beschreven niet veel afwijken van wat heden ten dage gevonden wordt.’

De Nederlandse politiek heeft nooit veel op gehad met de roep om een verplicht filter op internet. Wie verwacht dat bijvoorbeeld de christelijke partijen daarvoor zouden pleiten, heeft het mis. In het programma van de ChristenUnie staat dat een vrij en toegankelijk internet belangrijk is voor de Nederlandse economie en samenleving. De SGP pleit wel voor een verplichting voor providers om kinderporno te filteren, een standpunt dat ook bij PvdA, CDA en CU aanvankelijk gehoor vond.

Maar tijdens flinke discussies in 2010 (onder Balkenende IV) en 2011 (Rutte I) keerde uiteindelijk toch een grote meerderheid zich er tegen. De argumenten: door de overheid opgelegde filters botsen met de vrijheid van meningsuiting, ze leveren geen bijdrage aan het verwijderen van de gewraakte beelden van het net en ze zijn bovendien makkelijk te omzeilen. Ook de Europese Unie ziet niets in een verplicht internetfilter.

Sinds een week is het niet meer mogelijk om bij Tumblr naar ‘foute’ foto’s te zoeken op tags (labels) als ‘seks’ of ‘BDSM’. In alle stilte bleek de blogservice zijn zoekmachine te hebben gekuisd om al te volwassen content minder zichtbaar te maken.

Groot was de verontwaardiging onder een deel van de Tumblr-gebruikers. Maar op internet is pornocensuur – zacht of stevig, opgelegd of vrijwillig – aan de orde van de dag. Wie niet goed oplet, zal bij sommige aanstootgevende zoektermen bij Google Afbeeldingen opvallend weinig echte pikanteriën vinden, omdat de optie ‘Safe Search’ staat aangevinkt. Google zeeft dan de porno uit zijn zoekresultaten. De regering van IJsland stelde begin dit jaar een verbod voor op porno; niet alleen in digitale vorm, maar ook gedrukt.

Het internet kuisen is nog niet zo eenvoudig. Er zijn ruwweg twee methoden. De een gaat uit van een lijst van keurige of verkeerde websites, of het weren van foute zoektermen. Deze methode, zeggen tegenstanders van white- en blacklisting, werkt willekeur en censuur in de hand.

Bij de andere werkwijze analyseert software verdachte beelden, bijvoorbeeld afbeeldingen met veel vleeskleuren. Microsoft ontwikkelde een techniek die een stapje verder gaat en die mogelijke beelden van kindermisbruik afzet tegen een database met bekende, beschreven kinderporno. PhotoDNA is in gebruik bij Facebook en Flickr en houdt misschien niet alles tegen. Een ‘vleesfilter’ weert eerder meer dan iedereen lief is. 

Bron: Volkskrant 2013