Benedetta – Nonnenerotiek en fetish-porno

Als je een boek schrijft met de titel Immodest Acts: The Life of a Lesbian Nun in Renaissance Italy, dan is de kans groot dat Paul Verhoeven daar een film op wil baseren. Met zijn eigen boek over de historische Jezus Christus heeft hij laten zien dat hij enorme kennis heeft van het christendom en veel van zijn films draaien om seks, dus dit is een match made in heaven. Zeker als je de ingebakken controverse er ook nog bij telt.

We zien hoe het meisje uit de titel het klooster in gaat en eenmaal wat ouder een band ontwikkelt met een nieuwe zuster, Bartolomea. Deze vrouw van de straat voelt zich aangetrokken tot de diep gelovige Benedetta, die enorm worstelt met haar eigen gevoelens. Uiteindelijk komt het toch tot een hete relatie tussen de twee. Levensgevaarlijk in die tijd, maar tegelijktijd heeft ze levendige visioenen die haar positie binnen de kerk versterken. 

Het boek dat aan de basis staat van Benedetta is gebaseerd op transscripten van de rechtzaak die tegen de non is gevoerd in het Italië van de zeventiende eeuw, dus dit is grotendeels allemaal echt gebeurd. Een fascinerend gegeven, maar de manier waarop Verhoeven dit alles inkleurt, doet er nog een flinke schep bovenop.

Neem nou de scène waarin Bartolomea een houten mariabeeldje bijsnijdt met een mes om er een dildo van te maken. Het schijnt allemaal in het boek te staan, maar een andere filmmaker had vast niet zo expliciet in beeld gebracht hoe zij Bendetta hiermee bevredigt. Ook de visioenscènes vergeet je niet snel: Benedetta komt in contact met een versie van Jezus zonder genitaliën, die als een soort Conan met zijn zwaard tekeer gaat.

Het zal duidelijk zijn: saai is Benedetta geen moment. Maar het is wel lastig om door de dramatische kant van het verhaal te worden meegenomen, omdat de film zo lastig serieus is te nemen. Het gegeven van nonnen-erotiek hangt tegen fetish-porno aan, of op z’n minst een soort exploitatie-cinema dat doet denken aan het werk van heel wat minder getalenteerde filmmakers uit de seventies. Hoewel Benedetta veel meer te bieden heeft dan alleen nonnenseks, blijft dat pulpgevoel toch hangen. Ook de casting van de Belgische actrice Virginie Efira als Benedetta helpt niet. Ze heeft duidelijk de plastische chirurg een paar keer bezocht en dat uiterlijk is lastig te verenigen met een non uit de Renaissance.

Liefhebbers van het werk van Paul Verhoeven krijgen precies wat ze mogen verwachten: een uitdagend verhaal, rijk voorzien van seks, omgeschopte heilige huisjes en scènes die je bijblijven. Dat Benedetta toch niet bij zijn beste werk hoort, is ook aan dit extreme karakter te wijten. De film schuurt tegen pulp aan en dat zit een emotionele band met wat je ziet in de weg.

Bron: Superguide 2021