‘Ik heb bijvoorbeeld over Europese mannen willen vertellen die een Afrikaanse meesteres willen’
Eind 2012 publiceerde Van Lanschot in Vonk een artikel over de ‘etnisch georiënteerde datingsite’ Afrointroductions.com. Hoewel hij zelf een account aanmaakte om in de wereld achter de site te duiken, bleven zijn eigen escapades aan de oppervlakte. In zijn nieuwste boek is Van Lanschot, telg van de bekende bankiersfamilie, zelf meer aanwezig, van zijn sterke voorliefde voor zwarte vrouwen tot de manieren waarop ze hem verleiden.
‘Breng me naar de Florida!’ heet het boek van de oud-diplomaat. Glimmend zwart gestifte lippen op de cover vullen de verlangende boodschap zwijgend aan. ‘Wanneer blank (m/v) zwart zoekt’, verklaart de ondertitel nader.
‘Voor wie in de middle of nowhere zit, wordt Nairobi steeds mooier als centrum van de nodige rust en tegelijkertijd entertainment’, vertelt hij. Met een clubje diplomaten vloog hij elke twee maanden in een speciaal VN-vliegtuigje naar de metropool. Leven deed je daar, en daar werd al gauw nachtclub de Florida – waar zorgeloos vermaak nooit ver weg is.
Je schreef een boek over de seksuele escapades van een oud-diplomaat. Waarom?
‘Ik wilde een fantastisch verhaal vertellen dat je in een keer uitleest. Een verhaal over Afrikaanse cultuur, zonder zelf positie in te nemen.
‘De Florida was voor mij een bron van belevenissen en verhalen. Ik raakte er bevriend met Emily. Op een avond waren we samen in de club, haar mobieltje rinkelde. Ze kijkt op het schermpje, rent geschrokken naar beneden, de club uit. Tien minuten later is ze terug. Haar vriend in Nederland belde. Emily is de geluidscabine van de eerste de beste taxi ingerend. ‘Ik lig al te slapen, honey’.’
‘Dat verhaal maakte een fascinatie los over de liefde tussen blank en zwart. Ik heb de verhalen achter de mensen in de Florida willen vertellen.’
Met een prominente rol voor jouw eigen belevenissen.
‘Afrikaanse vrouwen vind ik heel mooi. Ik heb er wel over getwijfeld of ik dat van mijzelf kwijt wilde in het boek. Mijn vorige boek, over islam en moslims in Nederland, heb ik vooraf aan mijn dochter laten lezen. Dat heb ik nu niet gedaan. Er staan wel wat moeilijke stukken over mij in. Ik denk dat het beter is geworden door me niet te laten tegenhouden door de angst van wat zij ervan vindt.’
Vrees je haar oordeel?
‘Ik vind het een heel eng idee dat zij het straks gaat lezen. Voor jezelf is de eerste keer dat je ‘neuken’ opschrijft ook gek. Jeminee, kan ik daar omheen? Maar ik ga nergens over de schreef, vind ik. Ze is wel weg van de kaft, gelukkig. Die zou bij Buitenlandse Zaken al ongehoord zijn.’
Wat wil je met dit verhaal vertellen?
‘In de eerste plaats is het een boek over liefde, en over het contact tussen blank en zwart. Maar er zitten ook veel elementen over de Afrikaanse cultuur in. Dat vind ik boeiend, en die stukken zijn nodig om af en toe op adem te komen.
‘Ik schrijf over de obsessie van Afrikanen met huidskleur, bijvoorbeeld. Van ‘echt’ zwart, tot cappuccino of point five (half zwart, half blank). Ik heb opzienbarende verhalen willen vertellen, de dingen die we niet weten over Afrika. Zoals over Europese mannen die een Afrikaanse meesteres willen, om te boeten voor de slavernij. Of over de Somalische meisjes, prostituees die zijn besneden. Iedereen kent het verhaal uit VN-reportages, dat is altijd kommer en kwel…’
… vrouwenbesnijdenis is toch ook alleen maar kommer en kwel?
‘Dat is ook zo, maar er wordt nooit eens gevraagd in hoeverre seksuele beleving nog mogelijk is. Dat kan dus nog wel.’
Waarom zou je in vredesnaam een ‘ander geluid’ over vrouwenbesnijdenis willen laten horen?
‘Ik ga het niet verdedigen, maar ik wilde er wel iets nieuws over zeggen.’
Ook de culturele aspecten beschrijf je vaak in een expliciete context van seks. Is dat een provocatie tegenover het nette diplomatenbestaan?
‘Dat weet ik niet. Ik heb, toen ik nog diplomaat was, wel eens een verhaal naar het ministerie gestuurd over een gesprek dat ik had met Hassan Dahir Aweys, een Somalische politicus die als leider van de Islamic Courts (een groep shariarechtbanken die in Somalië een islamitische staat wil vestigen) en Al Shabaab hoog op de Amerikaanse terroristenlijst staat. Hij vertelde mij over de regels voor de straf van steniging bij overspel. Er zijn vier getuigen nodig, die de penetratie moeten hebben gezien. Ik heb toen een uitgebreid en expliciet verslag naar Den Haag gestuurd om een beetje te zieken. Het stuk is via Wikileaks wel terug te vinden, maar al het seksuele is eruit gehaald.’
‘Voor dit boek moest ik een jaar obsessief bezig zijn met het thema. Dat is intensief, je moet dat leuk vinden. Dit zijn de dingen die me gebeurd zijn. Het is niet voor niets dat het geen boek over Afrikaanse landbouw is geworden.’
De vrouwen in jouw verhaal zijn stuk voor stuk vooral sekssymbolen, die graag slapen met een blanke man in ruil voor een toekomst.
‘Dat is niet waar, het gaat ook om liefde. In mijn Keniaanse kennissenkring in Nederland is één op de vijf huwelijken terug te leiden tot de Florida. Het zijn goede huwelijken. Maar natuurlijk, ze bespelen je ook. ‘Mijn moeder heeft medicijnen nodig tegen malaria’, die dingen. Het wordt langzaam opgebouwd. In het verhaal over Afrointroductions.com schreef ik al dat je nooit weet wie er achter zit, voor hetzelfde geld is het een Nigeriaanse misdaadsyndicaat.’
Het boek is helaas niet meer leverbaar, maar wellicht is het elders nog ergens tweedehands verkrijgbaar.
